โดยทั่วไป เราสามารถแบ่งชนิดของเอฟเฟคได้ 2 ชนิด คือ เอฟเฟคก้อน (stomp box effect pedal) และเอฟเฟคแบบมัลติ (multiple effect pedals) วันนี้เราจะมาพูดเปรียบเทียบระหว่างเอฟเฟคทั้ง2แบบ จุดเด่นและการใช้งานด้านต่างๆให้ฟังกันครับ
เปรียบเทียบเอฟเฟคก้อนและมัลติเอฟเฟค
โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถแบ่งชนิดของเอฟเฟคได้ 2 ชนิด คือ เอฟเฟคก้อน (stomp box effect pedal) และเอฟเฟคแบบมัลติ (multiple effect pedals) วันนี้เราจะมาพูดเปรียบเทียบระหว่างเอฟเฟคทั้ง2แบบ จุดเด่นและการใช้งานด้านต่างๆให้ฟังกันครับ
1.จุดเด่น
|
เอฟเฟคก้อน |
• ส่วนใหญ่เอฟเฟคก้อนจะถูกสร้างขึ้นเป็นแบบ “แอนะล็อก” คือตั้งค่าอย่างไร จัดวางอย่างไร เสียงที่ได้ก็เป็นไปอย่างนั้นโดยแท้จริงตามที่สัญญาณวิ่งผ่านชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ทุกชิ้นใน signal path โดยไม่มีการประมวลผล ไม่มีการจำลอง ไม่มีการสมมติ • แต่เอฟเฟคก้อนบางรุ่นก็มีการใช้ชิปประมวลผลเพื่อสร้างเสียงบางประเภทที่มีความสมจริงหรือมีมิติของเสียงที่ซับซ้อน เช่น TC Flashback , Fender Marine Layer เป็นต้น
|
|
มัลติเอฟเฟค |
• มีหลายเสียง ครบจบทุกอย่างได้ในอุปกรณ์ชิ้นเดียว ตั้งแต่การใช้งานเสียงเอฟเฟค เสียงจำลองแอมป์จนไปถึงมีฟังก์ชันเสริมอย่างเครื่องตั้งสายหรือ metronome ซึ่งเทคโนโลยีของมัลติก็มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มีสินค้ารุ่นใหม่ๆที่มีประสิทธิภาพสูงกว่าเดิมออกมาอย่างสม่ำเสมอ • สามารถเลือกเอฟเฟคและแอมป์ชนิดต่างๆ มาจัดเรียงแบบเสมือนจริงได้อย่างอิสระแล้วบันทึกเก็บไว้ได้เป็นร้อยๆ preset เมื่อจะใช้ก็เพียงเปิด preset ขึ้นมาใช้ได้ทันที ไม่ต้องเสียเวลานั่งหมุนปุ่มกลับไปกลับมา • สะดวก มีความยืดหยุ่นในการใช้งานมากกว่าเอฟเฟคก้อน ใช้งานได้ดีในทุกสถานการณ์ไม่ว่าซ้อมที่ห้อง บันทึกเสียง จนถึงเล่นสด • มัลติบางรุ่นสามารถ update เสียงใหม่ๆ รวมถึง firmware จากเว็บไซต์ของผู้ผลิตได้ด้วย
|
2.คุณภาพเสียง
|
เอฟเฟคก้อน |
• เกรดของชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่นำมาใช้ ถ้าใช้ของเกรดสูง ราคาก็สูงตาม
|
|
มัลติเอฟเฟค |
• ขึ้นอยู่กับระดับเทคโนโลยีที่ใช้ในการประมวลผล ถ้าเป็นเทคโนโลยีใหม่หรือใช้ระบบประมวลผลประสิทธิภาพสูง ก็มักจะมีราคาสูงตาม แต่เสียงที่ได้ก็จะมีความเสมือนจริง มีมิติมากขึ้นด้วย
|
3.เสน่ห์–ความน่าสะสม
|
เอฟเฟคก้อน |
• เอฟเฟคก้อนแต่ละก้อนมีการออกแบบให้มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีความแตกต่าง สามารถบ่งบอกตัวตนหรือโทนเสียงที่ผู้ใช้ชื่นชอบ รวมถึงสามารถบ่งบอกรสนิยมทางดนตรี และฐานะทางการเงินของผู้ครอบครองได้อีกด้วย • เอฟเฟคตลาดบนที่มีความเป็น boutique หรือรุ่นปีเก่าหายาก ราคาจะมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นไปเรื่อยๆ
|
|
มัลติเอฟเฟค |
• เป็นสินค้าเทคโนโลยีคล้าย smart phone ที่จะถูกแทนที่ด้วยสินค้ารุ่นใหม่ภายในเวลาช่วงเวลาหนึ่ง ตาม product life cycle ที่ผู้ผลิตได้วางแผนไว้ ซึ่งมีแนวโน้มว่ามัลติเอฟเฟคจะตกรุ่นเร็วขึ้นเรื่อยๆ เมื่อตกรุ่นแล้วก็เคลมไม่ได้ อะไหล่ก็หายาก ซ่อมก็ไม่คุ้มหรืออาจซ่อมไม่ได้เลย มัลติจึงเป็นของที่น่าตื่นตาตื่นใจเมื่อเปิดตัวใหม่ๆ แต่ไม่มีเสน่ห์ในแง่ของการเก็บสะสม
|
4.ความยากง่ายในการใช้งาน
|
เอฟเฟคก้อน |
ส่วนใหญ่เข้าใจง่าย หมุนปุ่ม knob ไว้อย่างไรก็ได้เสียงอย่างนั้น การเรียงลำดับก้อนก็ให้เสียงตามที่เห็น ไม่ต้องใช้จินตนาการหรือดูภาพบนหน้าจอประกอบ |
|
|
ความปรับง่ายเป็นประโยชน์อย่างมากหากต้องปรับแต่งเสียงหน้างาน |
|
|
สามารถสลับตำแหน่งได้อย่างอิสระได้อย่างง่ายดายตามที่เห็น |
|
|
ถ้ามีหลายก้อน และต้องการใช้เสียงหลากหลาย อาจมีความยุ่งยากในการต้องเหยียบหลายก้อนเพื่อให้ได้เสียงที่ต้องการ ซึ่งแม้จะมี loop switch ช่วยจัดการในเรื่องนี้ได้บ้าง แต่ก็ต้องแลกมาด้วยค่าใช้จ่ายสูง น้ำหนักที่เพิ่ม และการสิ้นเปลืองพื้นที่วางมากขึ้น |
|
มัลติเอฟเฟค |
อาจต้องใช้เวลาศึกษาทำความเข้าใจการใช้งาน ยิ่งมัลติที่สามารถปรับค่าต่างๆได้ละเอียด ยิ่งต้องใช้เวลาศึกษาการใช้งานนานขึ้น ความซับซ้อนในการปรับเสียงทำให้ยากต่อการปรับแต่งในช่วงเวลาฉุกละหุก มัลติเอฟเฟครุ่นใหม่ๆ มักมีลูกเล่นให้ผู้ใช้สามารถจัดเรียงก้อนได้อย่างอิสระเสมือนจริงได้โดยการปรับบนหน้าจอ จึงมีความรวดเร็วและสะดวกสบาย ไม่ต้องก้มๆเงยๆดึงเข้า-ออก ดังเช่นเอฟเฟคก้อน |
5.การเชื่อมต่อ
|
เอฟเฟคก้อน |
• ส่วนใหญ่มีความเรียบง่าย มีช่อง Input/Output อาจจะมีการเชื่อมต่ออื่นๆบ้างแต่ก็ไม่มากนัก เช่น MIDI In/Out
|
|
มัลติเอฟเฟค |
การเชื่อมต่อของมัลติเอฟเฟคถูกออกแบบมาเพื่อรองรับความต้องการที่หลากหลายของผู้ใช้ในปัจจุบันเป็นสำคัญ จึงมีทางเลือกในการเชื่อมต่อที่มากมาย เช่น สามารถใช้เป็น audio interface ต่อสัญญาณจากกีตาร์เข้าคอมพิวเตอร์โดยตรงเพื่อบันทึกเสียงที่มีคุณภาพสูง สามารถเชื่อมต่อด้วย Bluetooth กับ smart phone หรือ tablet เพื่อความสะดวกสบายในการปรับตั้งค่าแบบละเอียด สำหรับผู้ที่ใช้งานเพียงฟังก์ชันพื้นฐานของเอฟเฟค ก็อาจไม่ได้ใช้ประโยชน์จากการเชื่อมต่อเหล่านี้ |
6.ความสะดวกในการพกพา
|
เอฟเฟคก้อน |
• ขึ้นอยู่กับจำนวนก้อนที่ใช้ หากมีจำนวนไม่มากก็ใช้พื้นที่น้อย น้ำหนักไม่มาก แต่ถ้ามีหลายก้อนก็ไม่เหมาะกับการเคลื่อนย้าย และกลายเป็นข้อจำกัดของจำนวนเสียงสำหรับการใช้เอฟเฟคแบบก้อน กล่าวคือ ยิ่งมีมากก้อน ก็ยิ่งหนัก บอร์ดก็ยิ่งมีขนาดใหญ่ สุดท้ายก็จะยิ่งขนย้ายลำบาก
|
|
มัลติเอฟเฟค |
• สะดวก เพราะถูกออกแบบมาให้มีขนาดเหมาะสมและมีน้ำหนักไม่มาก
|
7.ความทนทาน–ความไว้ใจได้ (reliability)
|
เอฟเฟคก้อน |
โดยทั่วไป เอฟเฟคก้อนมักมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่ามัลติเอฟเฟค สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากพื้นฐานการออกแบบที่มุ่งสร้างเสียงขึ้นจากชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งมีความทนทานมากกว่าชิปประมวลผล อีกทั้งเสียงจากเอฟเฟคก้อนเกิดขึ้นจากสัญญาณเดินทางไปตาม signal path โดยมักไม่ผ่านการประมวลผลโดย processor โอกาสที่ระบบจะเกิดการรวนจึงแทบไม่มี |
|
|
การชำรุดสึกหรอ เกิดขึ้นเฉพาะก้อนของใครของมัน ถ้าก้อนหนึ่งเสีย ก้อนอื่นๆ ก็ยังทำงานได้ตามปกติ |
|
|
เนื่องจากการเอฟเฟคแบบก้อนต้องใช้งานร่วมกับอุปกรณ์อื่นๆหลายอย่าง เช่นสาย patch และ power supply ดังนั้น จึงมีโอกาสที่จะเกิดปัญหาในการใช้งานจากจุดอื่นๆใน signal path นอกเหนือจากตัวเอฟเฟคเอง เช่น แจ๊ค power หลวม กระแสไฟไม่พอเลี้ยงระบบ เป็นต้น |
|
มัลติเอฟเฟค |
ความทนทานขึ้นอยู่กับการออกแบบและวัสดุที่ผู้ผลิตเลือกใช้ในมัลติแต่ละรุ่นเป็นสำคัญ ถ้ารุ่นสูงๆ ก็มักได้วัสดุที่มีความทนทาน มีชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์เกรดสูง มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้นตามไปด้วย ถ้าเกิดการชำรุดในจุดใดจุดหนึ่งในวงจร มีโอกาสสูงที่ระบบทั้งหมดจะใช้การไม่ได้ เนื่องจากทุกฟังก์ชันอยู่ภายใต้ระบบเดียวกัน ไม่ได้แยกจากกันอิสระเหมือนเอฟเฟคก้อน |
8.ราคามือหนึ่ง
|
เอฟเฟคก้อน |
• ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ยี่ห้อ เกรดของชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ หากพิจารณาในแง่ของจำนวนเสียงที่ได้ ก็ถือว่าราคาสูง เอฟเฟคก้อนคุณภาพสูงบางรุ่นราคาหลักหมื่นบาท ซึ่งเป็นจำนวนเงินที่มากพอสำหรับซื้อมัลติเอฟเฟคคุณภาพดี
|
|
มัลติเอฟเฟค |
• มีหลากหลายราคา ตั้งแต่ไม่กี่พันจนไปถึงหลักแสนบาทซึ่งคุณภาพเสียงก็มักแปรผันไปตามระดับราคา อย่างไรก็ดี การแข่งขันของตลาดมัลติเอฟเฟคในปัจจุบันส่งผลให้ผู้บริโภคมีตัวเลือกมัลติเอฟเฟคคุณภาพเสียงดีในราคาหลักพันบาทให้เลือกมากมายหลายรุ่นหลายยี่ห้อ
|
9.ราคาขายต่อ
|
เอฟเฟคก้อน |
โดยทั่วไปมูลค่ามักลดลงตามอายุการใช้งานและสภาพ แต่ด้วยความที่อายุการใช้งานยาวนานกว่า และไม่ตกรุ่นตามเทคโนโลยี เอฟเฟคก้อนหนึ่งๆ จึงสามารถขายต่อในราคาที่เหมาะสม และถูกเปลี่ยนมืออยู่ในตลาดมือสองได้นานหลายปี |
|
|
แต่สำหรับเอฟเฟคตลาดบนที่มีความเป็น boutique หรือรุ่นปีเก่าหายาก ราคาจะมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นไปเรื่อยๆ |
|
มัลติเอฟเฟค |
• แนวโน้มราคาลดลงเรื่อยๆ ไม่มีเพิ่มไม่ว่าราคามือหนึ่งจะสูงเพียงใดก็ตาม เพราะมัลติรุ่นเก่าจะถูกแทนที่ด้วยรุ่นที่ใหม่กว่าซึ่งมีประสิทธิภาพสูงกว่าเสมอ
|
10.ความสิ้นเปลืองอื่นๆ
|
เอฟเฟคก้อน |
มีค่าใช้จ่ายสำหรับ power supply ซึ่งต้องเพิ่มจำนวนขึ้นตามปริมาณก้อนที่ใช้ |
|
|
ปริมาณกระแสไฟฟ้าที่ใช้เลี้ยงทั้งระบบมากตามจำนวนก้อน |
|
|
มีค่าใช้จ่ายสำหรับสาย patch cable ที่ใช้เชื่อมต่อระหว่างเอฟเฟคแต่ละก้อน ซึ่งต้องเพิ่มจำนวนสายขึ้นตามจำนวนก้อนที่ใช้ |
|
|
อาจจำเป็นต้องซื้อตัวชดเชยสัญญาณหรือ buffer เพื่อช่วยชดเชยคุณภาพสัญญาณที่ลดลงจากการต่อเอฟเฟคจำนวนมากหรือเอฟเฟคที่ไม่มีระบบ true bypass |
|
|
อาจต้องสั่งทำเคสใส่เอฟเฟคที่มีขนาดเหมาะสมเฉพาะกับแผงเอฟเฟคของตัวเองด้วย และหากมีการเปลี่ยนแปลงจำนวนก้อนในอนาคต ก็อาจต้องสั่งทำเคสใหม่อีก |
|
มัลติเอฟเฟค |
• แทบไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่ม ไม่ว่าจะเป็น power supply ค่า patch cable และค่าเคส เพราะสร้างเสียงจากการประมวลผลของ processor ซึ่งใช้กระแสไฟฟ้าไม่มาก มีเพียง adapter ที่แถมมากับตัวมัลติก็เพียงพอต่อการใช้งาน มัลติบางรุ่นแถม soft case มาให้ด้วย
|
11.ความคุ้มค่า
|
เอฟเฟคก้อน |
• หากมองในแง่ของราคาต่อจำนวนเสียง เอฟเฟคแบบก้อนก็อาจดูไม่คุ้มค่า แต่อาจมีผลทางใจมากกว่า เนื่องจากผู้ใช้ได้เลือกก้อนที่เสียงตรงใจที่สุดด้วยตัวเอง
|
|
มัลติเอฟเฟค |
เมื่อพิจารณาจำนวนเสียงและลูกเล่นใหม่ๆ รวมถึงความสะดวกในการใช้งานที่สามารถจบได้ในมัลติแผงเดียว ก็ถือว่าคุ้มค่ากว่าซื้อเอฟเฟคก้อนหลายๆก้อน และยิ่งมัลติเอฟเฟคในปัจจุบันที่มีระบบจำลองเสียงแอมป์คุณภาพสูงให้ด้วยแล้ว ยิ่งมีความคุ้มค่ากว่าการลงทุนซื้อของจริงมาก |
|
|
หากผู้ใช้นำเอาความสามารถใหม่ๆของมัลติเอฟเฟคในยุคนี้ไปต่อยอด สร้างงานที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์ ก็จะยิ่งเกิดความคุ้มค่า ได้ productivity มากขึ้นไปอีก |
